Cicero

De Condottiere

De Condottiere - Georges Perec

“Het romandebuut van Georges Perec, De Condottiere, begint als een misdaadverhaal waarin schilderijenvervalser Gaspard Winckler zijn opdrachtgever Anatole Madera vermoordt. Via een zelf gegraven gang vlucht hij vervolgens uit het atelier, waar hij tevergeefs heeft geprobeerd een schilderij van Antonello da Messina te evenaren. Terloops krijgen we te horen over het trieste verleden van Winckler, zijn scholing als vervalser, zijn onderwerping aan het misdaadsyndicaat dat hem emplooi geeft en zijn tamelijk schimmige liefdesaffaires met twee vrouwen. Wanneer hij zich later verschanst bij een oude vriend nemen de gesprekken met hem, cirkelend rond het misdrijf dat hij heeft gepleegd, bij vlagen de vorm aan van een verhoor.” (uitgeverstekst)

Ik houd van de schrijver Georges Perec, dus toen ik zag dat dit – mij onbekende – werkje van hem in vertaling was uitgebracht heb ik dit zonder verder nadenken aangeschaft.  En gelezen, uiteraard. Maar dat viel tegen: het is een langdradig verhaal van niets. Niets van de sprankelende Perec zoals ik die ken. Achteraf ga ik maar eens op zoek naar meer informatie over deze onbekende novelle, maar zowel op de Nederlandse als Franse site van Wikipedia wordt de titel niet eens genoemd bij de bibliografie van de schrijver.

Als ik mijn exemplaar nog eens aan een nader onderzoek onderwerp vind ik achterop nog wat aanvullende informatie van de uitgever:

“De Condottiere (…) is Perecs eerste voltooide roman, geschreven eind jaren vijftig, in 1960 door Gallimard geweigerd en sindsdien in manuscriptvorm alleen bij ingewijden bekend.”

Gallimard is een vooraanstaande Franse uitgeverij, die met de weigering van deze jeugdzonde van Perec dus blijk geeft echt verstand van literatuur te hebben. Jammer dat het werkje achteraf toch weer boven water gekomen is.

Condottieri waren de aanvoerders van legers huurlingen (condotte) die werden ingehuurd door de Italiaanse stadsteden van de late Middeleeuwen tot halverwege de 15^e eeuw. De novelle beschrijft de poging van de hoofdpersoon om het schilderij Il Condottiere van de Italiaanse schilder Antonello da Messina na te maken. Als zijn pogingen uitlopen op een mislukking wil hij breken met zijn leven als vervalser en, op nogal rigoureuze wijze, met zijn opdrachtgever.

Wat Perec in deze novelle duidelijk wil maken is niet zo moeilijk te raden, omdat dit een paar keer expliciet onder woorden wordt gebracht:

“Iedere handeling heeft zijn prijs, dat zou je moeten weten. Je zou er tot schade en schande achter hebben moeten komen. Ieder woord dat je uitspreekt, iedere gedachte die door je hoofd spookt heeft een nauw omschreven gevolg. Voor niets gaat de zon op. Voor alles moet betaald worden.” (p.34)

“Je doet iets, zomaar iets… je weet niet waarom… Maar na een tijdje ligt dat iets achter je, het heeft een stempel op je gedrukt, je moet er rekening mee houden. Je moet het rechtvaardigen, opeisen. Het aanvaarden.” (p.79)

Dat zijn mooie uitgangspunten voor een roman, die hier echter nogal onbevredigend zijn uitgewerkt.