CiceroYou are here: Home > Boekbesprekingen > De Miserabelen De Miserabelen
De miserabelen – Victor Hugo
Al sinds mijn middelbare school heb ik Hugo’s Les Misérables in drie deeltjes van de Franse uitgeverij Garnier Flammarion in mijn boekenkast staan. Nooit is het mij gelukt om daar helemaal doorheen te komen. Wat dat betreft is de huidige integrale vertaling een geschenk uit de hemel. En gelukkig is er niet bezuinigd op deze Nederlandse uitgave. Ondanks zijn omvang, in ‘kleine druk’ nog altijd ruim 1300 bladzijden, is de uitgave uiterst prettig lees- en hanteerbaar. Alles deugt: de kwaliteit van de vertaling, de overzichtelijke ‘bladspiegel’, de vele toelichtende en verklarende ‘voetnoten’ die onderaan de betreffende pagina’s staan, dus direct bij de tekst… “De roman Les Misérables van Victor Hugo (1802-1885) behoort tot de grootste klassiekers van de wereldliteratuur. Hugo schreef zijn monumentale, sociaal bewogen roman, die in 1862 verscheen, naar eigen zeggen ‘voor alle volkeren’. Mede door de talrijke theater-, musical- en filmbewerkingen is het verhaal van de dwangarbeider Jean Valjean, het weesmeisje Cosette, de straatjongen Gavroche en de vele andere personages inderdaad mondiaal cultureel erfgoed geworden. De roman getuigt van een grote betrokkenheid bij het lot van de minstbedeelden in de maatschappij en is onder veel meer een aanklacht tegen een genadeloze justitie die voor de levensomstandigheden van de ‘miserabelen’ geen oog heeft. Maar ook andere maatschappelijke klassen worden in Hugo’s meeslepende relaas over individu en maatschappij betrokken. Van het zowel boven- als ondergrondse leven van het negentiende-eeuwse Parijs geeft de roman een onvergetelijk portret. De gebeurtenissen spelen in de decennia na de Franse Revolutie. Les Misérables was lange tijd alleen in sterk verkorte uitgaven in het Nederlands te lezen, die geen recht deden aan dit imposante literaire bouwwerk. Dat laatste geldt ook voor de vele filmische en theatrale bewerkingen, want Hugo’s verhaal is zoveel rijker en verrijkender. De miserabelen is een volledige vertaling van deze immense roman en de eerste uitgave die door middel van een uitgebreide annotatie de lezer inzicht biedt in de historische context van de gebeurtenissen in het boek.” (Uitgeverstekst) Voor mij is Les Misérables als roman even weergaloos als Tolstojs monumentale Oorlog en Vrede, dat min of meer terzelfder tijd werd uitgegeven (1867). Net als Oorlog en Vrede wemelt het in Les Misérables van de filosofische en sociologische beschouwingen over de inrichting van stad, staat en maatschappij. En evenals Tolstoj neemt Hugo duidelijk stelling in het sociaal-politieke debat. Toch is de stijl van Hugo’s roman wezenlijk anders dan die van de grote Russische schrijver. Minder formeel met name, dichter ‘op de handeling’. Humor, ernst, sociale bewogenheid en politieke strijdbaarheid wisselen elkaar af. De schrijver is (als verteller) direct aanwezig en betrokken in zijn verhaal. “Wat ons betreft, wij respecteren sommige dingen uit het verleden en zijn bereid het in zijn geheel te sparen, mits het ermee instemt ter ziele te zijn. Als het tot leven wil komen vallen wij het aan en proberen het te doden.” (p.486) Dat klinkt wat mij betreft even strijdbaar als – een eeuw later - de protestsong The times they are changing van Bob Dylan. Ronduit cynisch is Hugo in zijn afrekening met de oude moraal: “Van een zintuig dat je ontbreekt een bron van waarheid maken, daarvoor moet je als blindeman wel lef hebben.” (p.490) Wat mij betreft mag ook zeker de naam van de vertaler niet onvermeld blijven: Tatjana Daan. Zij is – naast vertaler, uiteraard - ook verantwoordelijk voor de (1686!) voetnoten. En zoals de auteur direct aanwezig is in de tekst, zo is zijn vertaler ook ‘prettig aanwezig’ in de toelichtende voetnoten: “Het gaat hier om de markies Gaspard de Clermont-Tonnere (1779-1865), die tijdens de Tweede Restauratie minister van Zeevaart (1821-1824) en van Oorlog (1824-1828) was, en bij wie de kardinaal De Clermont-Tonnere uit noot 810 ging logeren.” (Voetnoot 1501, p.1149) Op deze wijze komen de voetnoten zelf haast tot leven... Er valt natuurlijk nog veel meer te zeggen over dit boek. Laat ik me ertoe beperken de fenomenale opzet van het werk te prijzen, dat erin slaagt om in al zijn complexiteit de breed uitwaaierende verhaallijnen te voorzien van een historisch-kritische achtergrond, om zodoende een monumentaal literair ‘bouwwerk’ te construeren. Mijn drie Franstalige deeltjes doe ik nog niet gelijk de deur uit, maar deze prachtige Nederlandse vertaling zal ik van nu af aan koesteren. ...
Wandelblogs
Iedere zaterdag (bijna) wandel ik in de omgeving van Utrecht. Door weer en wind, bij nacht en ontij (bij wijze van spreken). Dat komt niet doordat ik zo ondernemend ben, maar door het feit dat ik me in de zomer van 2012 heb aangesloten bij een wandelgroep. Heerlijk! Ik hoef niet alles zelf te plannen of te organiseren, maar vooral te zorgen dat ik op zaterdag bijtijds opsta en mij op het afgesproken uur bij de startlocatie meld. Die startplaats wisselt wekelijks, en daarmee uiteraard ook het wandeltraject. Na verloop van tijd ben ik onderweg wat foto’s gaan maken, die ik achteraf – tezamen met een kort begeleidend commentaar - deel met mijn fellow-travellers. Sinds begin 2014 doe ik dit online, in de vorm van een soort weblog: mijn wandelblog. Omdat het voor mij elke keer weer een verrassing is waar ik zal lopen, moet ik ook mijn foto-onderwerpen ter plaatse (en in het voorbijgaan) als zodanig herkennen. Dat heeft wel iets van een wekelijkse ‘blind date’. Het merendeel van mijn 'dates' bestaat uit “Utrechtse landschappen”, hoewel we ons af en toe ook buiten de regio wagen. Dat levert dan "Uitheemse landschappen" op, of - meer specifiek - "Kustlandschappen". Op een gegeven moment ben ik van wandelgroep geswitcht. Vier jaar lang maakte ik deel uit van de wandelgroep LOOP, waarin ik met veel plezier gewandeld heb. Toen die groep dreigde te worden opgeheven heb ik met een aantal mede-lopers een soort 'doorstart' gemaakt. Sinds die tijd loop ik dus met de "Doorlopers". Nu, na inmiddels meer dan 10 jaar wandelen, loop ik nog steeds met evenveel plezier. Alleen merk ik dat we - uiteraard - vaker dezelfde routes lopen. En dat mijn teksten en beelden bijgevolg in herhaling gaan vervallen. Dat is voor mij voldoende reden om niet alles wat ik loop nog in mijn 'wandelblog' te melden... Sorry daarvoor.
Mijn boekenka(s)t(t)en
Extra's
Rome revisited
Zes dagen Dublin
Weerzien in Petersburg
Omweg naar Moskou
Rondreis door Ierland
Zeven dagen in Rome
|
Copyright © Paul Lamandassa 2007-2023 | Powered by CMSimple| Template: ge-webdesign.de| Login