Cicero

De Noordwestelijke doorvaart

Roald Amundsen

De Noordwestelijke doorvaart / Aan de Zuidpool

Onlangs werd ik geveld door een heftige verkoudheid, en was ik een paar dagen gedwongen om het bed te houden. Buiten vroor en sneeuwde het, en bovendien stond er een akelig harde noordoosten wind. Daardoor kwam ik op het idee om nog eens te kijken wat ik allemaal verzameld had aan boeken in de digitale bibliotheek van mijn iPad. En ik trof daar een werkje aan van de grote ontdekkingsreiziger Roald Amundsen: De Noordwestelijke doorvaart, een verslag over zijn tocht van 1903-07 langs de Noordpool om te bewijzen dat er ten noorden van Amerika gevaren kon worden:

In 1903 vertrok Amundsen als expeditieleider aan boord van het schip de Gjoa om als eerste de volledige Noordwestelijke Doorvaart te maken. Ze reisden via de Baffinbaai tot bij de noordelijke kust van Alaska waar het schip twee overwinteringen doorstond. Tijdens deze periode bestudeerde hij de noordelijke volkeren, hij nam al snel hun kledingstijl over en leerde van hen het sleerijden met honden. Het schip verliet de Arctische archipel op 17 augustus 1905. De Gjøa raakte echter opnieuw ingevroren en om het nieuws van de geslaagde doorvaart bekend te maken reisde Amundsen skiënd en per hondenslee naar de dichtstbijzijnde telegraafpost zowat 800 kilometer verderop. Een jaar later bereikte zijn schip uiteindelijk de Beringstraat.

Daarmee werd De Noordwestelijke doorvaart het eerste boek dat ik in zijn geheel ‘digitaal’ (uit)gelezen heb. Tegelijkertijd bemerkte ik het grote voordeel van het ‘digitaal’ lezen op de iPad: je hebt niet veel omgevingslicht nodig. In het volle zonlicht mag de iPad dan in het nadeel zijn, in slechte lichtomstandigheden heeft het duidelijk voordelen dat ie zelf licht uitstraalt. De reisverslagen van Amundsen zijn bovendien uiterst leesbaar, en ook nog eens verluchtigd met foto’s van zijn tochten. Dat het boek vertaald is in nogal archaïsch Nederlands heb in dit geval absoluut niet als hinderlijk ervaren, omdat het daarmee een vleugje extra authenticiteit lijkt mee te geven aan het verslag.


Roald Amundsen, Aan de Zuidpool

Nadat ik De Noordwestelijke doorvaart had uitgelezen vond ik na enig zoeken ook Amundsens verslag van zijn ontdekkingsreis naar de Zuidpool: Aan de Zuidpool.

Nadat begin september 1909 bekend werd dat Frederick Cook, en enkele dagen later Robert Peary beweerden de Noordpool bereikt te hebben, besefte Amundsen dat de expeditie naar de noordpool die hij aan het voorbereiden was, zijn belangrijkste reden van bestaan kwijt was. Nog dezelfde maand veranderde hij zijn plannen radicaal en besloot hij naar Antarctica te gaan en een poging te wagen om de Zuidpool te bereiken.
Zijn reis beschreef hij in een boek dat in 1913 in Engelse vertaling verscheen: The South Pole: An Account of the Norwegian Antarctic Expedition in the “Fram", 1910-1912. Een Nederlandse vertaling, Aan de Zuidpool, kwam in hetzelfde jaar uit. Ook dit werk doet door die vroege vertaling authentiek aan, is desondanks bijzonder goed leesbaar en voorzien van prachtig begeleidend fotomateriaal.