Cicero

De economie van goed en kwaad

De economie van goed en kwaad – Tomas Sedlacek

De zoektocht naar economische zingeving van Gilgamesj tot Wall Street

“In De economie van goed en kwaad bekijkt Sedlacek zijn vakgebied door een volstrekt nieuwe bril en daagt hij ons uit tot een volstrekt nieuwe kijk op de wereld. De economie is een wetenschap, een waardevrij wiskundig onderzoek, wordt vaak beweerd. Maar voor Sedlacek is de economie iets van onze cultuur, een product van onze beschaving. 'Zelfs het meest doorwrochte wiskundige model,' zegt hij, 'is op de keper beschouwd een verhaal, een parabel, onze poging om de wereld waarin wij leven op een rationele manier te doorgronden.' Om de overtuigingen die ten grondslag liggen aan de economie te begrijpen, stapt hij over de gebruikelijke piketpaaltjes rond het vak­gebied heen en vindt economie in mythen, religie, theo­logie, filosofie, psychologie, lite­ratuur en film. Hij kijkt naar het ­Gilgamesj-epos en het Oude Testament en naar het ontstaan van het christendom, naar zowel Descartes als Adam Smith en de consumptiedrang van de Fight Club. In zijn spannende, postmoderne stijl stelt hij prangende 'meta-economische' vragen over niets minder dan de ziel van de economie. In wat kenners beschouwen als een indrukwekkende stap voorwaarts in de 'humanomie' stelt Sedlacek de wijsheid van filosofen en dichters boven de strikte wiskundige modellen van het menselijk handelen. Met zijn baanbrekende benadering verandert hij onze manier van denken over de economie en de manier waarop wij economische waarde berekenen.” (Uitgeverstekst)

In bovenstaande tekst mag het wat hoogdravend en wollig geformuleerd staan (daar is het tenslotte een ‘uitgeverstekst’ voor), toch dekt dit in grote lijnen de inhoud van het boek. Ik heb het hele verhaal ervaren als een uiterst originele en leesbare benadering van de plaats en functie van ‘de economie’ in de samenleving. Als een kritische reflectie op een al te mechanische (wiskundige) benadering, en een pleidooi voor een meer ‘existentiële’ of ‘menselijke’ benadering, waar (weer) plaats is voor expliciete ‘ethische’ grondslagen waarop (ook) deze ‘wetenschap’ gebaseerd zou moeten zijn. Sedlacek betoogt dat ‘waardevrije’ wetenschap niet bestaat, en dat het hoog tijd is dat ‘de economische wetenschap’ dit versluierende concept van zich afschudt.