Cicero

De geniale vriendin

Elena Ferrante - De Napolitaanse romans

Deel 1. De geniale vriendin

“Deze roman is het eerste deel (jeugd en puberteit, jaren 1950) van een vierluik van de Italiaanse schrijfster (Napels, 1965) over het leven van twee Napolitaanse meisjes. Zij groeien op in een levendige achterbuurt, vol kleurrijke en gewelddadige personages, maar ook vol armoede en onwetendheid. Maar de meisjes hebben de wil om te slagen in het leven en rijk te worden. Lila is de intelligentste van de twee, maar zij kan wegens haar armoede geen middelbare studies aanvatten. Zij is ongemanierd en onsympathiek, maar straalt een charisma uit waaraan haar vriendin Elena en de jongens van de buurt niet kunnen weerstaan. Elena is het brave meisje, dat wel mag studeren. Maar al vlug wordt duidelijk dat studie en kennis voor een vrouw niet zo belangrijk zijn in het arme zuiden. Vaak gaan de wegen van de twee meisjes uiteen, er zijn heel wat conflicten, maar ze zoeken elkaars vriendschap steeds opnieuw op. Het verhaal wordt verteld door de 60-jarige Elena, die op haar leven terugblikt. Boeiende bildungsroman, met op de achtergrond de geschiedenis van Napels en Italië, te vergelijken met films als 'Novecento' en 'La meglio gioventù'.” (Biblion recensie) 

Terugblik op het leven van de vertelster Elena Greco, die tezamen met haar ‘geniale vriendin’ Lila Cerullo in een arme achterbuurt van Napels zich staande moet zien te houden. Beiden dromen ervan om aan de wijk en de armoede te ontsnappen. Dit eerste deel beslaat de vroege jeugd van de twee meisjes, tot aan het moment waarop Lila vroegtijdig in het huwelijk treedt. De beste passages vind ik die waarin een breder beeld geschetst wordt van de leefomstandigheden en verhoudingen in de wijk. Die informatie zit weliswaar volop in de roman verwerkt, maar meer als een soort ‘achtergrondruis’ bij de belevenissen van de twee vriendinnen.

De roman is geschreven in een direct proza, dat erg vlot leest. Halverwege dit eerste deel verwoordt de vertelster/schrijfster haar ideaalbeeld van schrijven, als zij de briefstijl van haar vriendin bewondert: “… anders dan veel schrijvers die ik had gelezen of aan het lezen was, drukte zij zich weliswaar uit in erg verzorgde zinnen en zonder fouten, ook al had ze niet doorgeleerd, maar was er toch geen spoor van onnatuurlijkheid, van het kunstmatige van het geschreven woord. Ik las en intussen zag en hoorde ik haar.” (p.265, Ebook)

De Napolitaanse romans geven een soort ‘inside view’ van een volkswijk van Napels, vanuit de gezichtshoek van de twee jeugdvriendinnen Lila en Elena, waarvan de laatste als vertelster optreedt. Het is een soort literaire soap, waarin de scenes elkaar afwisselen en opvolgen. Intrigerend boek.