Cicero

De magie van vogels

De magie van vogels – Johanna Romberg

“Een vogelliefhebber die haar ervaringen en gedachten deelt met de lezer. Zo is de inhoud van dit boek (deels de neerslag van interviews en ontmoetingen met diverse deskundigen) het beste te omschrijven. Betrokken, gedreven en kritisch verteld, passeren van een leven lang de indrukken die overheersen. Niet in een saaie opsommende manier: je wordt als het ware luisteraar die opgeroepen wordt om waar nodig mee te denken (over o.a. milieu, achteruitgang, windmolens), maar vooral ook te genieten van de vele mooie momenten. Herkenbaar, omdat het vooral gaat over vogels uit de eigen (Duitse) omgeving, soms ook waargenomen in andere gebieden. En wat eruit springt, is het plezier dat het onbevangen kijken, zonder verplichte te halen doelen, oplevert. Dertien zeer levensechte kleurentekeningen staan bij de hoofdstukken. Acht intermezzo's onder het hoofd 'Aangevlogen' gaan over dingen als vogeltrek, herkennen van geluiden, bijvoeren en biodiversiteit. Een register op soortnamen is aanwezig. Kortom: een journalist en amateur-vogelaar, die op plezierige wijze laat zien, dat naar vogels kijken verrijkend en waardevol is.”

(Recensie Bol.com)

Eigenlijk is hier alles wel mee gezegd over dit boek, ook namens mij… Een leuk en leesbaar boek, dat niet grossiert in ‘wijsheden’ of nutteloze feiten en cijfers, maar geschreven is vanuit een persoonlijke betrokkenheid en passie. Wat mij (ook) in dit boek opvalt is de kritiekloze acceptatie van het ringen van vogels. Hier betreft het jonge buizerds, in hoofdstuk 8:

“Eén ding maakt het werk iets makkelijker: de kuikens laten het willoos gebeuren, omdat de natuur ze zo gemaakt heeft, dat ze zich bij gevaar zo stil mogelijk houden. Je hoeft dus niet bang te zijn, dat ze hun snavel of klauwen, die er na een week of twee al behoorlijk gevaarlijk uitzien, gebruiken. (…) De knalgele vleugelmarkering – die overigens geen pijn doet of hem tijdens het vliegen hindert – is een soort paspoort: de zwarte letter- en cijfercombinatie is met behulp van een verrekijker ook van grote afstand te lezen.”

In het tijdschrift De scharrelaarspreekt Jean-Pierre Geelen in dit soort zaken (voor zover mij bekend overigens als een van de zeer weinige ‘vogelliefhebbers’) van ‘ontsierlijking’ en ‘ontdierlijking’. Romberg is wat dat betreft minder kritisch. Elders beschrijft ze ook (zonder commentaar) de praktijk van het massaal vangen van trekvogels in netten, om de vogels te controleren of – bij eerste vangst – alsnog te ringen.

Wel weer erg leuk is haar aanhaling van ‘de wet van Murphy’ (“alles wat fout kan gaan, zal ook fout gaan”) met betrekking tot spechten:

1. Als je als vogelaar het territorium van een specht betreedt, bevindt deze zich juist aan de andere kant ervan. Hoe groter het territorium, hoe groter deze kans.
2. Als je een boom met spechtholen ontdekt, zijn de bewoners net even weg of pasgeleden verhuisd.
3. Zelfs als de specht zich dicht in de buurt van de waarnemer bevindt, krijgt de waarnemer hem slechts heel kort of helemaal niet te zien. Ook niet als de vogel duidelijk roept of trommelt. Want hij doet dit altijd aan die kant van de boom die de waarnemer niet ziet.

Zo herkenbaar, in mijn korte carrière als ‘vogelwaarnemer’. En een hele opluchting om te lezen dat ik niet de enige ben die dit overkomt…

En wat me ook voor de auteur inneemt, is het feit dat zij niet met ‘to-see’ afvinklijstjes werkt, maar gewoon afwacht wat ze tegenkomt. Over (teveel) informatie vooraf schrijft zij:

“Maar dat wilde ik helemaal niet weten. Als je op pad gaat met een to see-lijstje, loop je je uiteindelijk alleen maar te ergeren aan alles wat je níét gezien hebt. Ik verheug me liever op wat er wél is.”

Al met al toch een aangenaam vogelboek…