Cicero

Des oiseaux 2

Des oiseaux - Pentti Sammallahti

Reiziger-fotograaf Pentti Sammallahti verbeeldt tijdens zijn reizen de mysteries van de natuur, met daaronder ook de wereld van de vogels. Kustlijnen, moerassen, parken, eindeloze vlakten, open plekken in het bos, sneeuwlandschappen… In deze geïsoleerde gebieden onthullen vogels subtiel en ‘geslepen’ hun aanwezigheid. Als beeldverhalen getuigen zijn foto’s van zijn buitengewone oog voor detail, voor licht dat de ruimtes beeldhouwt tot stille uitspansels waarin zich plotseling menselijke of dierlijke aanwezigheid manifesteert. De ervaring van het beeld is tweevoudig: naast de verhalende virtuositeit, het gebruik van een duocolor procedé, met smetteloze witten (zoals in het verenkleed van zijn zwanen of roze flamingo’s) tegenover diepe zwarten, creëert een spel van texturen en roept een krachtig beeld op van een wereld waarin vogels een unieke rol spelen.

Dit boek maakt deel uit van de Des Oiseaux-collectie (‘Over Vogels’) die, door de ogen van verschillende kunstenaars, hun uitbundige aanwezigheid in onze leefwereld visualiseert. Een wereld, waarin ze nu kwetsbaar zijn. Speciaal bij de foto’s in deze uitgave belicht de ornitholoog Guilhem Lesaffre de verbondenheid met de seizoenen als een essentieel aspect van het vogelleven. Waar daar sprake van is, vormt de winter een belangrijk obstakel waar vogels mee te maken krijgen, en die noodgedwongen heeft geleid tot aangepast gedrag ten aanzien van het vergaren van voedsel, alsmede van hun energiehuishouding.  De auteur legt verband tussen het leven van vogels in de winter en de foto’s van Pentti Sammallahti. (Uitgeverstekst)

Waarbij aangetekend moet worden dat de nadruk bij Lesaffre in zijn begeleidend essay wel heel erg is toegespitst op zowel dit ‘winterleven’ van de vogels als specifiek op de ‘bonte kraai’, waardoor het lijkt of Sammallahti enkel bonte kraaien in de winter gefotografeerd heeft. De foto’s in Sammallahti’s Des oiseaux zijn een stuk veelzijdiger! Onder mijn favoriete beelden tref ik bijvoorbeeld flamingo’s, meeuwen, ganzen, stormvogels, ooievaars, en – inderdaad - ook (bonte) kraaien. Vaak spelen vogels een duidelijke hoofdrol, zoals de helderwit afgebeelde flamingo’s tegen hun bijna zwarte achtergrond, maar even zo vaak hebben ze een subtielere rol in de afbeelding, zoals in de vlucht vogels die een soort lint vormt die zich om een scheepsmast lijkt te wikkelen. En soms zijn de vogels zodanig verborgen in de compositie dat je ze echt moet zoeken (maar als je ze eenmaal gevonden hebt, blijken die toch een belangrijke bijdrage te leveren in de betekenis van de foto!).

Woorden kunnen geen recht doen aan dit prachtige vogel- en fotoboek. Het is mijn tweede boek uit de serie Des oiseau. Over de eerste, van Terry Weifenbach, schreef ik eerder als eindconclusie:

“Duidelijk een ‘collectors item’, deze uitgave, met mij als gelukkige verzamelaar!”

Dat geldt evenzeer voor Pentti Sammallahti’s Des oiseaux.