Cicero

Een nieuwe achternaam

Elena Ferrante - De Napolitaanse romans

Deel 2. De nieuwe achternaam

“Tweede deel (‘Adolescentie’) van het vierluik 'De Napolitaanse romans' over de gecompliceerde vriendschap tussen de in een armoedige wijk in Napels opgegroeide vertelster Elena Greco en Rafaella ('Lila') Cerullo. Spelend in de vroege jaren zestig voltooit Elena het gymnasium, terwijl de slimmere, recalcitrante Lila in haar huwelijk wegkwijnt. Tijdens een vakantie krijgt Lila iets met Nino Sarratore. Lila raakt zwanger van Nino, terwijl Elena in Pisa gaat studeren. Daar Nino ook de geheime liefde van Elena is (die dat altijd ontkent), volgt een periode van verwijdering en later verzoening, waarbij de kracht en de zwakte is dat de vriendinnen zich net als in het eerste deel aan elkaar blijven spiegelen. Psychologisch overtuigende ontwikkelingsroman en indringende kroniek, waarin klasse (de minderwaardigheidsgevoelens en trots van kinderen uit de arbeidersklasse), identiteit, cultuur, onuitroeibare vriendschap, machts- en seksestrijd om de voorrang strijden.” (Biblion recensie) 

“... wat ze me nooit heeft verteld maar me heeft laten aanvoelen, wat ik toen niet wist maar later in haar schriften heb gelezen. En dus moet wat betreft het verhaal van de feiten de nodige rekening worden gehouden met filters, verwijzingen, gedeeltelijke waarheden en halve leugens: dat leidt tot een uitputtend meten van de voorbije tijd, volledig gebaseerd op de onzekere meetlat van de woorden.” (Dl.2, Ebook, p.478)

Na De geniale vriendin begon ik gelijk aan het tweede deel, De nieuwe achternaam. Het verhaal vervolgt met de beschrijving van het huwelijksfeest van Lila, en sluit daarmee naadloos aan op het eind van De geniale vriendin. Ik vind dat wat tegenvallend, vooral omdat dit huwelijksfeest naar mijn mening al (meer dan) voldoende ruimte en aandacht gehad heeft in het eerste deel. Ik had meer op zichzelf staande delen verwacht, en niet een opgeknipt doorlopend verhaal. Ook in dit tweede deel vind ik de verhouding tussen de breed uitgesponnen (sleutel?) scenes (het huwelijksfeest, de vakantie op een eilandje voor de kust van Napels) en de ‘achtergrondruis’, het bredere verhaal van het leven en de onderlinge verhoudingen in de wijk en de stad Napels, nogal onevenwichtig.  Alleen de proloog biedt (evenals bij het eerste deel) een verrassende insteek.

Omdat De nieuwe achternaam met een zogenaamde ‘cliffhanger’ eindigt, heeft het er alle schijn van dat in deel 3, dat nog niet vertaald is, het verhaal na een veelbelovende proloog weer in dezelfde trant zal voortkabbelen. Ik vind dat een gebrek aan deze roman, en bepaald geen voorbeeld van literaire inventiviteit.  Het maakt de roman al te voorspelbaar, inderdaad als een langlopende soap op televisie waarvan je met een gerust hart een aflevering kunt missen omdat je weet dat je de draad van het verhaal weer snel te pakken hebt. Ik zal het derde deel weer kopen en lezen als het uitkomt, maar met een sterk aangepast verwachtingspatroon…