Cicero

Een werkhypothese van de liefde

Scott Hutchins - Een werkhypothese van de liefde

“Tien jaar geleden pleegde de vader van Neill Bassett zelfmoord, met achterlating van duizenden pagina’s aan geheime dagboekaantekeningen waarin hij zijn leven tot in de kleinste details had vastgelegd. Het zijn details die uitblinken in nietszeggendheid, maar dat is precies wat ze zo aantrekkelijk maakt voor Amiante Systems, een bedrijf dat zich bezig houdt met kunstmatige intelligentie. Het bedrijf heeft Neill zelfs aan een baan geholpen; hij moet de aantekeningen van zijn vader in een computerprogramma invoeren, in de hoop dat dit zal leiden tot de eerste software met een eigen bewustzijn. Als Neill ontdekt dat een heel jaar van het dagboek ontbreekt komt alles wat hij over zijn eigen verleden meende te weten op losse schroeven te staan.”

Aldus de promotietekst van de uitgever, en ik moet zeggen, dat klonk veelbelovend. Maar ja, ook een interessant gegeven staat of valt bij de uitwerking van het thema. En vanaf de eerste bladzijden is duidelijk dat dit boek, geschreven in de eerste persoon, voor een belangrijk deel draait om de verwerking van een scheiding. Veel aandacht dus voor nieuwe relaties. Ook dit klinkt nog wel acceptabel, maar het is vooral de uitwerking van het thema, zoals gezegd. Alle in het boek voorkomende personages blijven erg oppervlakkig, inclusief de hoofdpersoon Neill Basset. En ook in het verhaal wil maar geen spanning komen, het kabbelt maar voort.

Na de eerste contacten van Neill met zijn vader in de ‘persoon’ van het computerprogramma, gepresenteerd in de vorm van uitgetypte gespreksverslagen, concludeert de hoofdpersoon: “ik ben door een gat in de tijd gevallen.” De spanning die hiermee gesuggereerd wordt ervaar ik als lezer absoluut niet in de voorafgaande beschrijving. Als het niet zo expliciet gemeld was, zou ik het niet hebben opgemerkt.

Bij mij riep het verhaal al snel de associatie op van een cursus “creative writing”, in die zin dat alles weloverwogen en goed doordacht is, maar dat literatuur hiermee wordt gereduceerd tot een vaardigheid. Ik mis een ziel, bevlogenheid, schurende kantjes… Het is allemaal zo uitgekauwd, en opgediend in hapklare brokken…

Toen ik het boek uit had, en dat was redelijk snel want – moet ik toegeven – het is vlot geschreven, merkte ik dat de schrijver er nog een “dankwoord” aan heeft toegevoegd. En wie schetst mijn verbazing en tevredenheid (“zie je wel, ik wist het!”) bij het lezen van de eerste zin:

“Zonder het Creative Writing Program van Stanford University had ik dit boek niet kunnen voltooien.”

Ik vind dat bepaald geen aanbeveling.