Cicero

Het roodborstje

Het roodborstje – Stephen Moss

“Het roodborstje van Stephen Moss is een prachtig geïllustreerd, hartverwarmend lees-, kijk- en bladerboek. Een natuurklassieker die iedere vogelliefhebber als een dierbaar kleinood zal koesteren. Moss' kleine meesterwerk, waarvoor de auteur een jaar lang het roodborstje observeerde en diep in de boeken dook, laat het hart van iedere vogelaar sneller kloppen. We volgen het roodborstje vanaf het moment dat het uit zijn ei kruipt en leren van alles over zang, voeding en migratie. Moss schrijft daarnaast boeiend over de menselijke fascinatie voor het roodborstje. Hoe komt het dat het beestje zich zo diep in het hart van de Europese vogelliefhebber heeft genesteld, en die van de Britten in het bijzonder? Stephen Moss staat te boek als een van de grootste natuurschrijvers van Groot-Brittannië.” (Uitgeverstekst)

Eerder las ik van dezelfde schrijver een ‘biografie’ over het winterkoninkje. De opzet van beide boekjes is identiek: in een twaalftal hoofdstukjes, corresponderend met de maanden van het jaar, wordt het vogeltje van dienst gevolgd door de (Engelse) jaargetijden. Daarnaast worden allerlei historische feiten en meer of minder mythische overleveringen aangehaald:

“Roodborsten hebben lange tijd als religieus symbool gefungeerd: in de christelijke mythologie symboliseert de rode borst het bloed van Christus dat over het verenkleed van de vogel kwam toen die de doornen lostrok uit Jezus’ doornenkroon.” (p.14)

In een poging om de algemene populariteit van de vogel te verklaren, citeert Moss zijn Engelse collega-schrijver, presentator en ornitholoog Richard Mabey:

“De ogen van de roodborst staan opzij, net als die van de meeste vogels; maar in de klassieke houding van de roodborst, het hoofdje scheef, lijkt hij ons recht aan te kijken. Wij worden gevangen door de open blik, geconfronteerd met een onbevreesd, niet-bedreigend wezen zoals we maar zelden meemaken met een ander schepsel. Geen wonder dat we smelten en even het gevoel hebben dat wij één wereld delen.” (p.88)

Er zijn vele redenen om van de roodborst te (kunnen) houden. Daaronder ook culinaire:

“In 1817 schreef de zoöloog Georges Cuvier: ‘Roodborsten zijn zeer gewild en hun vlees heeft een uitstekende vetlaag waardoor het een bijzonder fijne smaak krijgt.’ En een Frans recept vermeldt: ‘dit vriendelijke zangertje eet men gepaneerd en geroosterd’. (…) Het is misschien moeilijk voor te stellen hoe zo’n vogeltje meer kan zijn dan een klein borrelhapje. Maar dan vergeet je dat ze in grote hoeveelheden moet eten, zoals de negentiende-eeuwse ontdekkingsreiziger en naturalist Charles Waterton uitvond op een markt in Rome…” (p.177-78).

Alles bij elkaar een fraaie mix van feit en fictie, wetenschap en verhalen. Het resultaat is een alleszins leesbaar en leerzaam boekje over de soort.