Idyllen

 

Idyllen – Ilja Leonard Pfeijffer

 

“Hij viel de poëzie binnen als Dzjengis Khan. Zijn verzengende verzen verpletterden de horigen die rilden van angst en ontzag. En toen zweeg hij. Zeven jaar dacht hij na over de wereld en de woorden. En nu is er Idyllen: een vloedgolf van zilte vragen en zwarte conclusies die zwelt als de zee bij nacht, terwijl de verlaten sloepen kraken in de haven en netten van vissers huilen. In de klassieke vorm van rijmende alexandrijnen, die komen en gaan als golven over kiezels, spoelen steeds meer zekerheden weg. De winter komt. Waarschijnlijk zijn dit de laatste idyllen die we zullen horen. Ilja Leonard Pfeijffer is na jaren van stilzwijgen als dichter terug met een langverwachte bundel vol bij voorbaat klassieke poëzie.”

Aldus de flaptekst, een tekst die waarschijnlijk uit de pen van de dichter zelf gevloeid is, even ronkend als de gedichten die in deze bundel zullen volgen.

 

Hoe is de beste stijl? Hij moet citeerbaar zijn.

Een fonkelende wijn in purper kristallijn

Geurt onaantastbaar op een eeuwenoud stilleven.

Ik zou mijn leven geven om ooit zo te leven.

In plaats daarvan hang ik als een gepelde schil

Mijn gouden lijst te likken als een kind. Ik wil

Omstandigheden mijden die mij ertoe nopen

Om mij gebrekkig uit te drukken. Ik wil hopen

Om in een luchtdichte vitrine bijgezet

Te worden als een afgerond geheel. 

 

“Vijftig doorlopende, episch-lyrische gedichten, ronkende, rijmende alexandrijnen van telkens circa honderd regels, waarin Pfeijffer de loper wijd uitrolt voor de retorica (‘de ware waarheid waarvoor ik op de knieën ga’), doorlopend zoekend naar het beste woord, als ‘fonkelende wijn in purper kristallijn’. De dichter is klaar voor zijn reis, met zijn gedroomde geliefde, op zoek naar zijn idyllen, maar ‘De nacht is aangezegd’, de winter komt en zal vele jaren duren, en dus wachten hem angst, demonen, onweer, dreigende zwarte golven en klippen. Speels, associatief en beeldend trekt hij in één grote inwendige monoloog vol taalplezier alle stijlregisters open: met gemak springend van Herakles en Lanseloet naar Google en Smartphone, van platonische geliefde naar belastingaanslagen, drollen, patat en berenlul, met clichés, archaïsmen (druistig, zompig), neologismen (mutsentrutten), spreektaal (fucking, dikke schijt), verrassende enjambementen en wat niet al. Een spetterend taalfeest van een unieke schrijver!” (L.A.A. Kruse, NBD/Biblionrecensie) 

175 bladzijden poëzie, en dan ook nog eens bladzijden waarop poëtische witregels geen rol spelen. Het is als een lawine die over de lezer wordt uitgestort. Voor een groot deel is het lyrisch gebral, bombastisch en barok. Tegelijkertijd is duidelijk dat dit de taal van Pfeijffer is, zijn eigen geheel eigen taal waarin hij zijn wereld ontleedt en weer opbouwt. En regelmatig wordt die wereld in al zijn barokke en banale concreetheid adembenemend mooi:

 

Wat ik je eerder eigenlijk had willen zeggen,

Voordat je met een cynisch fronsje het beleg en

Beschietingen beëindigde, je haar opstak,

De tasjes samenpropte in een plastic zak,

Het bandje van je hemdje op je schouder hees,

De halve rekening voldeed, een vlek aanwees

Op mijn colbertje, met een zucht de aftocht blies

In ongebutst kuras, als een verkilde bries

Voorbijgleed, mij als radeloos ontvolkt gehucht

Kapotgeschoten achterliet, met nog een zucht

Nog één keer naar me keek als naar een zielig ding,

Je wenkbrauw optrok, klakte met je tong en ging,

Was niet ‘ik houd van jou’. Dat had ik al gezegd.

 

                       -----------------------------