Cicero - Schaaknovelle

Schaaknovelle

Schaaknovelle – Stefan Zweig

Het laatste werk dat de Oostenrijkse schrijver Stefan Zweig in ballingschap schreef, voordat hij in 1942 samen met zijn vrouw zelfmoord pleegde, is een ‘novelle’ van nog geen 90 bladzijden:

Schaaknovelle is een spannend en intrigerend verhaal over een man die er alles aan doet om de afstompende eenzaamheid en eenvormigheid van zijn (nazi-) gevangenschap het hoofd te bieden. Hij weet een schaakboekje te bemachtigen en leert alle daarin beschreven partijen uit het hoofd. Maar door vervolgens in zijn hoofd constant tegen zichzelf te schaken stort hij uiteindelijk in. Na zijn vrijlating en verbanning wordt de selfmade schaakmeester op een oceaan-oversteek bij toeval geconfronteerd met de boerse en stugge wereldkampioen schaken. Daarbij blijkt hij niet geheel zonder schade zijn gevangenschap te hebben overleefd; hij moet toegeven dat het voortdurende schaken tegen zichzelf een gespletenheid van het bewustzijn heeft veroorzaakt die noodlottige gevolgen had kunnen hebben.

Als mogelijke duiding van de novelle kom ik de volgende interpretatie tegen: “Twee schakers symboliseren de figuren van die tijd (Nazi-Duitsland en de vrije westerse wereld). De een is een gewezen Gestapo-gevangene, die tijdens zijn gevangenschap een groot aantal schaakpartijen uit het hoofd heeft geleerd. Een gecultiveerd maar overgevoelig mens. De ander is het prototype van de succesvolle winnaar. Een koel berekenend mens. De confrontatie tussen de twee spelers symboliseert de botsing tussen bruutheid en beschaafdheid.” Mij overtuigt deze lezing niet helemaal, maar wie weet klopt zij wel…

« prev| top| next »

Wandelblogs

Iedere zaterdag (bijna) wandel ik in de omgeving van Utrecht. Door weer en wind, bij nacht en ontij (bij wijze van spreken). Dat komt niet doordat ik zo ondernemend ben, maar door het feit dat ik me in de zomer van 2012 heb aangesloten bij een wandelgroep. Heerlijk! Ik hoef niet alles zelf te plannen of te organiseren, maar vooral te zorgen dat ik op zaterdag bijtijds opsta en mij op het afgesproken uur bij de startlocatie meld. Die startplaats wisselt wekelijks, en daarmee uiteraard ook het wandeltraject.

Na verloop van tijd ben ik onderweg wat foto’s gaan maken, die ik achteraf – tezamen met een kort begeleidend commentaar - deel met mijn fellow-travellers. Sinds begin 2014 doe ik dit online, in de vorm van een soort weblog: mijn wandelblog. Omdat het voor mij elke keer weer een verrassing is waar ik zal lopen, moet ik ook mijn foto-onderwerpen ter plaatse (en in het voorbijgaan) als zodanig herkennen. Dat heeft wel iets van een wekelijkse ‘blind date’.

Het merendeel van mijn 'dates' bestaat uit “Utrechtse landschappen”, hoewel we ons af en toe ook buiten de regio wagen. Dat levert dan "Uitheemse landschappen" op, of - meer specifiek - "Kustlandschappen".

Op een gegeven moment ben ik van wandelgroep geswitcht. Vier jaar lang maakte ik deel uit van de wandelgroep LOOP, waarin ik met veel plezier gewandeld heb. Toen die groep dreigde te worden opgeheven heb ik met een aantal mede-lopers een soort 'doorstart' gemaakt. Sinds die tijd loop ik dus met de "Doorlopers".

Nu, na inmiddels meer dan 10 jaar wandelen, loop ik nog steeds met evenveel plezier. Alleen merk ik dat we - uiteraard - vaker dezelfde routes lopen. En dat mijn teksten en beelden bijgevolg in herhaling gaan vervallen. Dat is voor mij voldoende reden om niet alles wat ik loop nog in mijn 'wandelblog' te melden...

Sorry daarvoor.