Cicero

Scheepsberichten

Scheepsberichten – E. Annie Proulx

“Quoyle, een onhandige derderangs-journalist, werkt voor een plaatselijke krant in het noorden van de staat New York. Nadat zijn vlinderachtige, overspelige echtgenote is verongelukt, weet zijn tante de verslagen Quoyle over te halen om met haar en zijn beide dochtertjes het verlaten voorouderlijk huis aan de kust van Newfoundland te betrekken. De ruige streek met zijn onherbergzame klimaat stelt de weduwnaar voor nieuwe uitdagingen: hij moet een oud huis bewoonbaar zien te maken en zich als verslaggever van de scheepsberichten bewijzen in de Gammy Bird, een bizarre krant die voornamelijk aandacht besteedt aan seksschandalen en auto-ongelukken. De confrontatie van de trage, maar allesbehalve domme Quoyle met de woeste natuur en zijn contacten met de niet bepaald tamme Newfoundlanders worden met groot vakmanschap, veel vaart en een aanstekelijk gevoel voor humor beschreven.” (Uitgeverstekst)

Verfrissend vind ik met name de stijl waarin het verhaal is opgetekend. Vaak via een soort ‘steekwoorden’, zinnen zonder werkwoords- of persoonsvorm, snelle en staccato typeringen:

“Quoyle, vastgeroest in het haveloze Mockingburg. Een stadje in zijn derde dood. Dat in tweehonderd jaar tijd van bossen en indianenstammen via boerderijen naar een arbeidersstadje van machine- en bandenfabrieken was gestruikeld. Als gevolg van een langdurige recessie was het centrum ontvolkt, waren de winkelcentra teloorgegaan. Te koop staande fabrieken. Achterbuurten, jongeren met pistolen op zak, een litanie van politiek gereutel, zere monden en gebroken beloftes.” (p.23)

“Nutbeem onder invloed van de maancyclus. Had iets van een weerwolf. Bij volle maan barstte hij open, praatte zichzelf schor, werkte wat aan zijn conditie door in de Starlight Lounge te dansen en te vechten, en viel daarna weer langzaam terug in zijn contemplatieve houding.” (p.97)

De korte hoofdstukken worden ingeleid met (meestal) een tekening plus beschrijving van een bepaalde ‘knoop’ in een touw, afkomstig uit Het knopenboek van Ashley:

The Ashley Book of Knots is een encyclopedie van knopen die voor het eerst gepubliceerd werd in 1944 door Clifford Ashley. Het boek was het hoogtepunt van meer dan 11 jaar werk, en bevat circa 7000 illustraties en meer dan 3854 inzendingen van meer dan 2000 verschillende knopen. De vermeldingen bevatten instructies, gebruiksmogelijkheden, en voor sommige knopen de geschiedenis, en zijn ingedeeld naar soort of gebruik. Het blijft een van de belangrijkste boeken over knopen, omdat het een van de meest uitgebreide is, zowel goede als slechte knopen beschrijft en vaststelt welke knoop welke is. (Wikipedie)

De resterende inleidende citaten zijn afkomstig uit Het maritiem woordenboek. Hoewel onnadrukkelijk gepresenteerd, versterkt het consequente gebruik van dit soort citaten de ‘maritieme’ sfeer waarin het grootste deel van het verhaal zich afspeelt, het New-Foundlandse vissersdorp Killick-Claw. Aan het eind komt die relatie tussen de touwknopen en het (vissers-) leven expliciet naar boven, als een van de vissers verstrikt raakt in zijn vistuig en verdrinkt. In het dorp vraagt men zich af hoe het komt dat de man geen mes bij zich had om het touw door te snijden. “Ik weet niet of ie het los in zijn zak droeg, maar toen ik nog viste, had ik mijn mes altijd in mijn rechterzak, met een koord aan mijn riem geknoopt. Want als je het verliest terwijl je ondersteboven in het water ligt, zoals die arme Jack, dan heb je het gehad, dan ben je weg.” (p.385)

“… Scheepsberichten doet je ernaar verlangen in de Flying Squid te zitten, om zeehondenvin-curry te eten en ijsbergen op elkaar te zien botsen….”, zoals blijkbaar te lezen stond in een recensie van The Times. Dat geeft een aardig beeld van het boek.