Cicero

Varanen orang-oetans en

Varanen, orang-oetans en paradijsvogels -

Alexander Reeuwijk

“In het midden van de negentiende eeuw reisde de Britse natuuronderzoeker Alfred Russel Wallace door Indonesië. Hij verzamelde er dieren en stuurde Darwin en passant het essay dat leidde tot de publicatie van de evolutietheorie. Tijdens zijn achtjarig verblijf ontdekte hij ook dat de flora en fauna in het westen van de archipel volledig verschilde van die in het oosten. Over dat fenomeen, biogeografie, publiceerde hij tal van boeken en artikelen, waaronder het reisboek The Malay Archipelago.
Alexander Reeuwijk vertrok naar Indonesië, met in zijn rugzak een verrekijker, de boeken van Wallace en tijdgenoten en artikelen over de meest recente wetenschappelijke inzichten. Hij reisde over land van Sumatra naar Papoea, onder andere om orang-oetans te bestuderen en paradijsvogels te zien dansen. Kun je biogeografie zien en begrijpen? En hoe is het eigenlijk met de staat van de natuur in Indonesië? Nu in een volledig herziene en geactualiseerde editie.” (Uitgeverstekst)

Het Maleise eilandenrijk van Alfred Russel Wallace heb ik begin dit jaar (2020) gelezen. Ik omschreef het als “een van de aangenaamste boeken die ik de afgelopen jaren gelezen heb!” Daar kan deze ‘remake’ van Alexander Reeuwijk (uiteraard) niet aan tippen. Niet wat inhoud betreft, maar ook niet qua stijl. Het boek begint volgens een sjabloon dat naar een goedkope schrijfcursus riekt:

“’We gaan echt genieten in de jungle’, zegt Ali Rizqi Arasiyi, terwijl hij oogcontact met me zoekt via de achteruitkijkspiegel. De achtentwintigjarige dierenarts uit Bogor, Java, werkt ruim vier jaar voor het Wereld Natuur Fonds als specialist op het gebied van Sumatraanse olifanten.”

‘In media res’, zoals dat heet, we zitten direct midden in het verhaal, in de actie. Voor wat het waard is, tenminste… Veel actie of wetenswaardige zaken krijgen we in dit hoofdstuk niet te lezen. Het lijkt eerder een geforceerd reisverslag van een ‘eco-toerist’ die zijn reis en contactpersonen onderweg goed geregeld heeft, maar voornamelijk op zoek is naar de beleving van het met eigen ogen zien van een aantal zeldzame exotische dieren: de “varanen, orang-oetans en paradijsvogels” uit de titel van deze “volledig herziene en geactualiseerde editie”.

Zo kabbelt het boek voort in een chronologisch verslag van de reis, waarbij achtereenvolgens de Indonesische eilanden Sumatra, Bali en Lombok, Flores, Kalimantan, Sulawesi, Ternate en Halmahera, Papoea en tot slot de Aru eilanden worden bezocht en beschreven. Het is allemaal wel aardig om te lezen, maar bepaald geen literair hoogstandje.